DÜNYADAKİ
EN'LERİN VE TEK'LERİN BULUŞTUĞU
KUTSAL KENT

DİYARBAKIR

Dicle Nehri - Hevsel - Diyarbakır

DİYARBAKIR'IN COĞRAFİ KONUMU

Diyarbakır ili, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin orta kısmında, Mezopotamya (Elcezire)nın
Kuzey sonundadır.

Doğudan Siirt, Muş güneyden Mardin, batıdan Urfa, Adıyaman, Malatya Kuzeyden Elazığ
ve Bingöl illeri ile sınırdaştır.

15.354 Km. kare yüzölçümüne sahip olan Diyarbakırın denizden yüksekliği 670 metredir.
Bölge etrafı az-çok yüksek dağlarla çevrili, ortası çukurca bir görünümdedir.

Diyarbakıra bağlı 17 ilçe merkezi vardır. Bunlar;Bismil, Çermik, Çınar, Çüngüş, Dicle, Eğil,
Ergani, Hani, Hazro, Kocaköy, Kulp, Lice ve Silvan'dır.
Merkez ilçeler Bağlar, Kayapınar, Sur ve Yenişehirdir.

Çevre ilçelerinin ortalama rakımı 1000-1500 metredir. Diyarbakır bir taraftan karasal
iklim özelliklerine sahip bulunuyorken, diğer taraftan da tropikal iklim etkilerine açık
bulunmaktadır. Yazları sıcak, kısa süren kış ayları ise soğuk geçmektedir. Ortalama
yıllık sıcaklık 15.8 derece olarak gerçekleşirken, en yüksek sıcaklığın 46.2 dereceye
yükseldiği, en düşük sıcaklığın ise 24.2 dereceye indiği belirlenmiş bulunmaktadır.

Şehir Karacadağdan Dicleye kadar uzanan geniş bazalt platosunun doğu kenarında, Dicle
vadisinden yüz metre kadar yükseklikte ve açıkça belli olan nehir kavisinin tepesinde
kurulmuştur. Bu kavis, şehri baştan başa kuşatan surun şeklini belirlemiştir. Şehrin
kesin olarak ne zaman kurulduğu bilinmemektedir.

1979 yılında Erganide Çayönü ve Hilar Mağaralarında yapılan arkeolojik çalışmalarda
bulunan bulgular M.Ö. 7250-6750 yıllarını göstermekle birlikte Silvan-Kozluk ilçe
sınırında bulunan Hallan Çemi höyüğü ise daha eskiye dayanmakta ve günümüzden yaklaşık
10.600-10.000 yıl öncesine tarihlenmektedir.Bu önemli bulgular Diyarbakır ve çevresinin
Anadolunun ilk yerleşim bölgelerinden biri olduğunu ıspatlamaktadır.

Diyarbakır tarih boyunca Güneydoğu Anadolunun ilim, kültür ve sanat merkezi olmuştur.
Geniş bölgeleri birbirine bağlayan anayolların kavşağında bulunması, bir zamanlar Van,
Erzurum, Sivas, Rakka ve Musul illerinin çevirdiği büyük bir eyaletin merkezi oluşu
daha ilk çağlardan beri müstahkem-şehir ve ticaret merkezi rolünü üstlenmesini
sağlamıştır. Nejat SATICI

Mezopotamya'nın Bereket Şehri : Diyarbakır

Dünyadaki en geniş taş kemerli köprü
Malabadi Köprüsü - Silvan

DİYARBAKIR'IN TARİHSEL SÜREÇTEKİ ÖNEMİ

Diyarbakır çalkantılı bir tarih yaşamasına rağmen hiçbir dönemde önemini yitirmemiştir.
Orta Doğunun ve Kafkasların yegane geçit bölgesi olması, Basra Körfezi ile Uzak Doğu
yollarının kesiştiği bir bölgede bulunuşu, ona tarihsel bir işlev kazandırmıştır.

Diyarbakır, Hurri Mittanilerce kurulduktan sonra,Arami(Zamani),Asurlular,Urartu, İskitler,
Medler, Persler, Makedonya, Selevkoslar, Partlar, Büyük Tigran devri, Romalılar,
Sasaniler, Bizanslılar, Üç Halife Devri, Emeviler, Abbasiler, Şeyhoğulları, Hamdaniler,
Büveyhoğulları, Mervaniler, Selçuklular (Anadolu ve Şam Selçukluları) İnaloğulları,
Nisanoğulları,Artukiler,Eyyubiler (Meyafarkin Eyyubileri), İlhanlılar,Timur dönemi,
Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlılar döneminde, önemli bir çekim merkezi olmuş ve
M.Ö.3000 yıllarından günümüze kadar bir çok müdahaleye uğramamaktan
kurtulamamıştır. Nejat SATICI

DİYARBAKIR KALESİ
Ayakta kalan dünyanın en büyük ve en uzun kalesi

DİYARBAKIR KALESİ

Diyarbakır Kalesi'nin ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Şehrin doğusunu
sınırlandıran Fiskaya isimli sarp kayalığın içkale kesiminin ilk yerleşme yerini
oluşturduğu ve küçük çapta bir kalenin Huriler zamanında inşa edildiği sanılmaktadır.

Bir kale-şehir olan kent Amidi ,Amida, Amid, Amed, Agustia, Diyar-ı Bekr, Diyarbekir ve

Diyarbakır adlarıyla tarihte farklı isimlerle anılmıştır.

349 senesinde Roma imparatoru Constantinus döneminde şehrin etrafı surlarla çevrilmiştir.
VI. Yüzyılda Bizans imparatoru Justinianus zamanında güçlendirilerek son şeklini alan
Diyarbakır kalesi şehire egemen olan devletler tarafından tamir ve tahkim edilerek günümüze
kadar ayakta kalmış ve her devirde önemini korumuştur.

Genel görünümü ile bir kalkan balığını andıran Diyarbakır kalesi Dışkale ve İç kale olarak
ikiye ayrılır.
İçkalenin içinde ise aynı zamanda Diyarbakır Kalesinin çekirdeğini oluşturan ve Diyarbakırda
hüküm süren hükümdar ve yöneticilerinin yaşadığı saraya ait bir kale daha bulunmaktadır.
Saraykale,Virantepe veya hemedek diye bilinen bu sarayın kalesine ait Artuki eseri geniş
kemerli kapısı içkaleye açılmaktadır.

82 burcu bulunan surların yaklaşık uzunluğu 5.5 km.dir. Burçlar iki katlıdır. Surlarınyüksekliği
8-12 metre, duvar kalınlığı 3-5 metre arasında değişmektedir.

Dış kalenin dört yöne açılan 4 ana kapısı vardır. Bunlar kuzeyde Dağkapı (eskiden Harput)
Batıda Urfakapı (Deri rum veya Anadolu), güneyde Mardinkapı (Tell kapı), doğuda Yenikapı
(Dicle veya Şatt kapısı)dır. Hindibaba ve Tekkapı sonradan açılmıştır.

Artuk eseri olan Yedi Kardeş ve Ulu Beden burçları ile Mervani eseri olan Keçi Burcu
en çok tanınan burçlar olup Keçi (kıcı) Burcu surlardaki en büyük burçtur.

Diyarbakır kalesi,kale olarak ayakta kalan dünyanın en büyük kalesidir. Surlarının uzun-
luğu ise Çin seddinden sonra gelir. Surların bir başka özelliği ise Kitabeler Müzesi olmasıdır.

Surlarda tarih sırası ile şu kitabeler yer almaktadır.
Latince Roma (367-375), Grekçe, Bizans (449-528), Arapça Abbasi (909), Mervani (996-1035),
Selçuklu (1088-1092), Şam Selçukluları (1093), İnallı (1141), Nisanlı (1154-1183), Artukiler
(1188-1208), Eyyubiler (1236-1237), Akkoyunlu (1149-1479) ve Farsça Osmanlı
(1525-1527) Nejat SATICI

Diyarbakır ve kar

BURASI DİYARBAKIR

Dünya insanlık tarihinde bir ilk: 12.500 yıllık Körtik Tepe


Unesco Dünya Kültür Mirası Listesine alınan, Kale olarak dünyanın
en büyük ve sağlam kalesi: Diyarbakır kalesi

Unesco Dünya Kültür Mirası Listesine alınan Dünyadaki en geniş
taş kemerli köprü: Silvan-Malabadi köprüsü

Anadolunun en eski camisi olan İslam aleminin 5. harem-i şerifi:
Diyarbakır-Ulu Camii (Mar Toma Kilisesi)

Dünyada eşi bulunmayan şaheser: Dört ayaklı minare

Unesco Dünya Kültür Mirası Listesine alınan Hevsel Bahçeleri

Unesco Dünya Kültür Mirası Listesine alınan Zerzevan Kalesi ve Mithras Tapınağı

Mekke ve Medine'den sonra en çok sahabenin yattığı kent : Diyarbakır

Dünyada dolgu sistemi ile yapılan tek kale-şehir: Silvan kalesi

Dünyada ilk ekin'in yapıldığı yer: Çayönü

Kapladığı dar alan ve mağara sayısı ile Türkiye'de emsal teşkil eden
mağaralar: Antik Hasun Mağara Şehri


Nufusuna göre en çok peygamber barındıran ilçe: Eğil

Anadolu’daki iki örnekten biri olan: Mithras Tapınağı

Anadolunun ilk üniversitelerinden biri olan Zinciriye Medresesi

İkibinyüzyıl önce Tigranokerta adıyla kurulan ve 300 Bin nüfusuyla
Helenistik çağın dünyadaki en büyük başkentlerinden biri olan Silvan.

Petrol ve barajlarıyla

Yetiştirdiği: ilim, sanat ve siyaset adamlarıyla

Ürettiği: Kadayıfı , Puşusu, Hasır Bileziği, Habbesi, Kişnşi, Karpuzu,
Pirinci, Örgü Peyniri, Kebabı, Meyan Şerbeti, Mermeri

Ve Turizm oskarı olan Altın Elma Ödülüyle
burası Diyarbakır.


Nejat SATICI

DİYARBAKIR KALESİ
Mervani eseri Keçi Burcu'nun iç kısmı

Dicle Nehri - Berderipir (Erdebil) Köşkü
ve Diyarbakır Kalesi

Diyarbakır Yemekleri ve Tatlıları

Diyarbakır ve çevresinin tarihi değerlerinin envanterini fotoğraflamak
ve sizinle paylaşmak için bu sayfayı oluşturdum.

Fırsat buldukça yeni fotoğraflarla karşınızda olacağım.

Kalesinden, Köprüsüne, Puşusundan, Mermerine

karpuzundan, Kadayıfına kadar

Diyarbekir'in popüler ürünlerini aktarmaya devam edeceğim.
Esen kalın
Nejat SATICI

ANADOLU'NUN KÜLTÜR VE SANAT MERKEZİ: DİYARBAKIR

Dünyada dolgu sistemiyle yapılan tek kale olan Silvan Kalesi
ve üzerinde yapılan Köşk ve Konaklar

Turizmin Oscarı olarak kabul edilen Altın Elma ödülü üye 33 ülkenin
oy birliği ile FİJET tarafından Nisan 2018’de Diyarbakır'a layık görüldü.
Dünya Seyahat Gazetecileri ve Yazarları Federasyonu FIJET
(Fédération Internationale des Journalistes et Ecrivains du Tourisme)
başkanı Tijani Haddad tarafından Altın Elma Ödülü 28 Eylül 2018
Cuma günü Diyarbakır’a verildi.
Uluslar arası bir ödül olan "Altın Elma" ödülüne sahip olan Diyarbakır,
Unesco koruması altındaki surları ve Hevsel bahçeleri ile Unesco Dünya
Kültür Mirası aday Listesi'ne eklenen Silvan-Malabadi Köprüsü ile
turizmde hak ettiği noktaya ulaşacaktır.

www.provizyon.com.tr

PEYGAMBERLER ŞEHRİ
ve
SAHABELER ŞEHRİ : DİYARBAKIR

DİYARBAKIR'I TARİHTEN DEĞİL
TARİHİ DİYARBEKİR'DEN SORUN.

Dünyanın en uzun ve sağlam kalesi : Diyarbakır Kalesi

İslam Aleminin 5. Harem-i Şerifi - Anadolu'nun en eski camisi
Diyarbakır Ulu Cami

Dünyada dört sütun üzerinde yükselen tek minare - Diyarbakır

Diyarbakır'daki en büyük mağara topluluğu
Hasuni Mağara Şehri - Silvan

DİYARBAKIR KENTİNİN TURİZM POTANSİYELİ

Diyarbakır gerek kent dokusuyla ve gerekse ilçelerindeki kültürel değerleriyle, turistik
çekiciliğe sahip ender yerleşim yerlerinden birisidir.

İl merkezinde bulunan eserlerin başında anıtsal değere sahip bulunan ve uzunluğu Çin seddinden
sonra gelen dünyanın en sağlam ve en büyük kalelerinden biri olan Diyarbakır Kalesi
gelmekle birlikte, Anadolunun en eski camilerinden olan ve İslam aleminin 5. harem-i şerifi
olarak kabul edilen Diyarbakır Ulu Camii (eski adıyla Mar-Toma Kilisesi) ile halen kullanılan
ve dünyanın en geniş taş kemerli köprüsü olan Malabadi Köprüsü başta gelmektedir.

Dünyada benzeri olmayan Dört ayaklı minare'nin yanında kapladığı alan ve mağara sayısı itibarı
ile Antik Hasun Mağara Şehri, Türkiye'de emsal teşkil etmektedir.

Dünyada dolgu sistemiyle yapılan tek kale-şehir olan Silvan Kalesi,Eğil Kalesi,Çayönü, Hilar ve
Bırkleyn Mağaraları ile Selahaddin-i Eyyubi Camisi kentimizin önemli turizm değerleridir.

Kültürel miras açısından bakıldığında; kaleleri, camileri, minareleri, kiliseleri müzeleri,
türbeleri, peygamber mezarları, medreseleri, hanları, hamamları, kervansarayları, köprüleri,
mağaraları, höyükleri ve kaplıcası ile geçmişin gizemli dünyasını günümüze taşımaktadır.
Nejat SATICI

Diyarbakır Karpuzu
-Dünyanın en büyük karpuz'larının yetiştiği kent:Diyarbakır

DİYARBAKIR'DA HÜKÜM SÜREN DEVLETLER


M.Ö. 3000 - 1260 Hurriler
M.Ö. 3000 - 1260 Mitanniler
M.Ö. 1260 - 653 Asurlular
M.Ö. 1260 - 900 Urartular
M.Ö. 900 - 825 Bit Zamani Krallığı
M.Ö. 825 - 653 Urartular
M.Ö. 653 - 625 İskitler
M.Ö. 625 - 550 Medler
M.Ö. 550 - 331 Persler
M.Ö. 331 - 323 İskender Devri
M.Ö. 323 - 140 Selevkoslar
M.Ö. 140 - 85 Partlar
M.Ö. 85 - 69 Büyük Tigran Devri
M.Ö. 69 - M.S. 53 Romalılar
53 - 226 Partlar ve Romalılar
226 - 395 Sasaniler ve Romalılar
395 - 639 Bizans Devri
639 - 661 Üç Halife Devri
661 - 750 Emeviler
750 - 869 Abbasiler
869 - 899 Şeyhoğulları
899 - 930 Abbasiler
930 - 978 Hamdaniler
978 - 984 Büveyhoğulları (Deylemler)
984 - 1085 Mervaniler
1085 - 1093 Selçuklu İmparatorluğu
1093 - 1097 Şam Selçukluları
1097 - 1142 İnaloğulları
1142 - 1183 Nisanoğulları
1183 - 1232 Artukiler
1232 - 1240 Eyyübi Hanedanlığı
1240 - 1257 Anadolu Selçukluları
1257 - 1259 Meyafarkin Eyyübileri
1259 - 1394 Moğol ve İhanlılar
1394 - 1401 Timur Dönemi
1401 - 1507 Akkoyunlular
1507 - 1515 Safeviler
1515 - 1923 Osmanlı İmparatorluğu

Nejat SATICI

Medeniyetin Beşiği : Diyarbakır

MEDENİYETLER ŞEHRİ : DİYARBAKIR

Mar Petyun Keldani Kilisesi ve
Şeyh Mutahhar Camii

Tarihi Kuyumcular Çarşısı

Diyarbakır Kalesinin Kalbi

Hasanpaşa Hanı - Diyarbakır

Diyarbakır Şerbeti
Ava Suse - Meyan Şerbeti

Dağkapı Meydanı - Diyarbakır

Diyarbakır Güvercini

Diyarbakır Hasır Bileziği

Gümüş Diyarbakır Kişnişi

Babakenuç - Diyarbakır

Diyarbakır Örgü Peyniri

Diyarbakır Evleri

Bağ Evi - Diyarbakır

Mervani Köprüsü - Diyarbakır

Diyarbakır Karpuzu ve Çocuk